Een leesapotheek voor kinderen

De naam alleen al verklapt het: bij Boek & Koek word je op allerlei manieren verwend: je kan er jouw ogen de kost geven aan mooie kinderboeken én tegelijkertijd bezwijken voor een zoete zonde… pannenkoeken! Klinkt een beetje als een klein paradijs, niet?

Maar zo’n kinderboekenhandel is meer dan een verzameling leuke boekjes. Er zitten vaak ook echte pareltjes tussen: boeken die niet alleen mooi zijn om naar te kijken, maar ook kunnen troosten, je inzichten bijbrengen of je aan het denken zetten. M.a.w.: bibliotherapie voor kinderen… 

Op naar Elke Duytschaever, zaakvoerder van Boek&Koek te Erembodegem, voor een aantal gouden boekentips!

Elke, hoe kwam je op het idee Boek&Koek op te richten?

Het startte eigenlijk met de vraag: “van wat word ik altijd gelukkig? “. Lezen en voorlezen! Eigenlijk was het een meisjesdroom van me: geluk verkopen. En dat heb ik met mijn kinderboekhandel waargemaakt. Niet alleen de verhalen, maar ook de illustraties kunnen mij betoveren. Ondergewaardeerde kunst noem ik het. Ik verkoop enkel dingen waar ik zelf enthousiast van word.

Heb je zelf voor jouw kids al naar een boek gegrepen bij een probleem? (Elke heeft twee zonen, één van 18, één van 11 en een dochter van 13)

Ja, i.v.m. seksuele voorlichting en over de dood. Volgende boeken kan ik over deze thema’s aanbevelen:

“Daarom! En andere diepzinnige antwoorden op kindervragen”,  Suzanne Rethans

Boekje rond filosofische levensvragen, waarbij steeds verschillende standpunten aan bod komen. Bv. over de dood worden een dokter, een psycholoog en een dominee bevraagd. Het is geschikt vanaf het 3^de en 4^de leerjaar ongeveer. Een ideaal boek voor wat ik noem ‘sprokkellezen’: om mee te nemen op vakantie of als je ergens moet wachten. Voorbeeldvragen zijn: “Komt mijn konijn ook in de hemel?” ; “Waarom moeten we slapen?”; of “Wat is geluk?”.

“Kriebels in je buik”, Siska Goeminne  & “Seks en zo”, Harris & Emberley

Over seksuele voorlichting. Beide zijn bedoeld voor de lagere school leeftijd en zijn ideaal om samen in te lezen.

Laten we meteen verdergaan met de boekentips en voor de lezers een mini- leesapotheek opstellen. Wat zou je aanbevelen bij de volgende situaties of uitdagingen?

• Bang om te gaan slapen

“De Nacht Wensjes Automaat”, Nathalie Slosse & Lucy Elliot

Aan de hand van flapjes kan jouw kind steeds nieuwe combinaties maken en zo zijn eigen figuurtje creëren. De illustratie gaat steeds samen met een snoezig nachtwensje om voor te lezen. Een boek dat de fantasie in werking zet, maar dan in een gunstige vorm. En zo leer je je kind meteen ook een strategie aan dat ook bij andere angsten kan ingezet worden.

Ik kan niet slapen!, Ingrid & Dieter Schubert

Over een jongetje dat overdag andere kinderen bang maakt, maar ’s avonds zelf bang wordt. Dan komt oma op bezoek met een fantastisch idee om de monsters te laten verdwijnen…

“Een spannende nacht, Claude K. Dubois”

Over hoe alle dingen er ’s nachts anders en akeliger uitzien.

• Overlijden in de familie/ omgaan met een verlies

“Balthazar, de eenzaamste ezel ooit”, Inge Misscchaert & Marieke Coenen

Balthazar’s mama sterft en hij zoekt overal redding en houvast. Een enorme radeloosheid volgt. Maar uiteindelijk komt, heel langzaam, zijn zin in het leven terug. Het verhaal is een mooie weergave van het rouwproces. Het geeft ook ‘toestemming’ om lang te rouwen, en op verschillende manieren. Ook een mooie gedachte: verdrietig zijn hoeft ook niet elke minuut van de dag te zijn.

“Een plek naast de sla”, Aag Vernelen & Debbie Lavreys

Makkelijk geschreven boekje, bedoeld voor het 1^ste à 2^de leerjaar. Het gaat over een meisje die een dode vogel vindt. Het afscheid wordt heel mooi en lang weergegeven. Hier komt het belang van rituelen naar voor. Op deze leeftijd zijn kinderen zich meestal bewust van het feit dat de dood iets definitiefs is en kunnen rituelen dus een grote hulp zijn.

“Nooit is voor altijd”, Kristof Devos & Claudia Jong

Dit verhaal gaat over een jongen wiens zusje gestorven is. Hij wordt een beetje aan zijn lot overgelaten en krijgt maar weinig aandacht meer. Hij begint te tekenen, en fantaseert dat hij wegloopt. In dit boek wordt het verdriet echt zichtbaar, terwijl de andere boekjes relatief ‘schattig’ en ‘vrolijk’ blijven. Eerder om te gebruiken door een hulpverlener, in klascontext, of door een andere externe persoon.

• Scheiding

“Ik woon in twee huizen”, Marian De Smet & Nynke Talsma

Belicht de emotionele kant van een scheiding, bv. “als ik bij mama ben, wil ik bij papa zijn, en omgekeerd.” Het aspect van de onvoorwaardelijke liefde, eigen aan de ouder-kind relatie, komt hier ook aan bod: ‘Ook al zien mama en papa elkaar niet meer graag, hun liefde voor mij is voor altijd’. Vanaf 4 jaar.

“Thuis bij mama, thuis bij papa”, Simone Arts

Gaat minder over gevoelens, maar meer over de praktische kant van een scheiding: hoe is het om in twee huizen te wonen?

• Zindelijkheid

“Potje!” , Mylo Freeman

Grappig en schattig verhaal, met dieren uit de jungle. Over het wennen aan het potje. Ideaal als introductie dus!

Het grote Liselotje voorleesboek

Liselotje is prinses. Niet alleen zij probeert zindelijk te worden, maar ook haar papa!

Leuk om voor te lezen, want het rijmt. Ideaal om de aandacht af te leiden bij ‘problemen’ zoals bv. ongelukjes. Wat verfrissend is: in het verhaal is de papa een beetje een kluns en vormt hij altijd het probleem (bv. hij heeft een ongelukje, niet het kind). Dit kan de druk van de ketel nemen ;-)

“Op het potje”, Alona Frankel

Een klassieker, mooi geïllustreerd en volledig qua inhoud.

“Kas op het potje”, Pauline Oud

Ook heel volledig. Kas heeft op een bepaald moment ook een ongelukje, maar mama vindt het niet erg. Het eindigt met een succeservaring!

“Saar op de wc”, Pauline Oud

Een variant op “Kas op het potje”. Dit is de ‘wc’ versie, deze keer met een meisje in de hoofdrol.

• Pesten

“Brooddoos, een verhaal in veertien sneetjes”, Dimitri Leue

Een verhaal dat als ‘collage’ gebracht wordt. Er zitten zelfs recepten in. Eerder geschikt om zelf te lezen, ongeveer van het 3^de leerjaar, tot het 6^de leerjaar. Heel mooi uitgegeven. Gaat vooral over hoe vervelend pesten kan zijn.

“Rood of waarom pesten niet grappig is”, Jan De Kinder

Wat ‘donkerder’ van stijl, gevoelens zoals angst en eenzaamheid krijgen hier een plek. Wel met ‘happy end’.

“RoodGeelZwart”, Brigitte Minne & Carll Cneut

Over 4 kinderen die samenspelen, waarvan 1 iemand de baas speelt. Uiteraard: er komt ruzie van. Ze slagen er na een tijdje in om het op te lossen door de pester geen aandacht meer te geven. Een uitstekende strategie, maar je moet er natuurlijk wel met meerderen voor zijn.

• Broertje/zusje erbij

“Zot konijn”, Tine Mortier & Anne Westerduin

Over jaloezie. Baby zus mag alles wat broer niet mag doen, en toch vind mama haar o zo lief. Maar het eindigt goed: broer begint stapsgewijs van zijn zusje te houden.

“De buik van mama”, Jo Witek & Christine Roussey

Over de zwangerschap en de daarmee gepaard gaande voorbereidingen. Voor kleintjes vanaf 3 jaar.  Met flapjes op iedere pagina waar je een glimp van de baby kan opvangen. Mooi geïllustreerd en poëtisch.

 

“Lied voor een girafje”, Edward van den Veldel & Sebastiaan Van Doninck

Eindelijk ook eens een papa in the picture! De beleving van een giraffenpapa.

“Er komt een baby bij”, John Burningham & Helen Oxenbury

Mooi geïllustreerd, en heel volledig qua inhoud: niet alleen het informatieve zit erin, maar ook het aspect jaloezie, aanvaarding, enz. 

Om af te sluiten, geeft Elke ons nog de volgende goede raad mee:

• Laat het altijd mama of papa zijn die het voorleesboek kiezen. Met als uitzondering stressvolle situaties zoals bv. een eerste schooldag, dan kan je uiteraard het kind iets laten kiezen. Boeken zijn er om de wereld van het kind te verruimen en zij kiezen nu eenmaal voor de gekende weg. Vaak wil dat zeggen dat je dan iedere avond hetzelfde verhaaltje voorleest, of in hetzelfde genre boeken blijft hangen. Terwijl voorlezen juist bijdraagt aan de ontwikkeling: of het nu taal, smaak of sociale ontwikkeling is. Daarbij komt nog dat je als ouder ook je liefde (of het gebrek eraan) voor boeken en lezen doorgeeft. M.a.w. als je iets beu gelezen bent, voelt je kind dat aan. Kies een verhaal waar je zelf ook enthousiast van wordt.

• Zoek ook bewust naar boeken met echte kinderen, i.p.v. dieren, voor meer identificatie. Heel vaak gaan kinderboeken over dieren, maar kinderen maken de transfer (dat konijntje, dat ben ik!) niet altijd.

• Bespreek moeilijke of gevoelige thema’s op momenten dat ze niet ‘acuut’ zijn. Kinderen zullen er het meest van opsteken als ze er op een ontspannen manier mee kunnen kennismaken. Je kan er dan nog naar teruggrijpen als het moment zich voordoet, maar de basis zal gelegd zijn.

Wist je dat er in heel Vlaanderen nog maar 6 kinderboekenwinkels zijn? Zij bundelen nu de krachten onder 'Boekentroef': neem zeker eens een kijkje op hun website!

Benieuwd om de genomineerden voor de Boekenleeuw en de Boekenpauw te zien? Op www.boekenbeesten.be kom je alles te weten én kan je ook nog eens in de prijzen vallen als je meestemt :-)